ALES (Akademik Personel ve Lisansüstü Eğitime Giriş Sınavı), akademik kadrolarda kariyer planı yapanların ve yüksek lisans yapmayı planlayan öğrenci adaylarının girmesi gereken bir sınavdır.
İlkbahar ve sonbahar olmak üzere iki dönemde yılda toplam iki sınav yapılmaktadır. ÖSYM tarafından yapılan bu sınav 2018 yılında e-ALES olarak da elektronik ortamda yapılması planlanmaktadır. ALES 2018 tarihleri şu şekildedir:
Sınav Tarihi: 06 Mayıs 2018
Başvuru Tarihi: 07 Mart 2018/ 15 Mart 2018
Sonuç Tarihi: 07 Haziran 2018
ALES, sözel ve sayısal olmak üzere iki testten oluşur. Sözel testinde; sözcükte, cümlede, parçada anlam, cümle ve metin tamamlama, kesin yargıya ulaşma, düşünce akışını bozan ifadeyi bulma, parçada anlam bütünlüğünü sağlama başlıkları altında adayların temel dilbilgisi becerilerinin yanı sıra sözel mantıklarını, akıl yürütme becerilerini ölçmeyi amaçlar. Sayısal testinde; temel matematiksel işlemler, matematiksel işlevlerden yararlanma, problemler (tekli, ikili, üçlü) çözme, geometri başlıklarının altında adayların sıralama, analiz etme, çözümleme, yorumlama ve akıl yürütme becerileri test edilir.
Toplamda 100 sorudan oluşan sınavda 50 sözel, 50 sayısal sorusu bulunur. Sınav süresi toplamda 150 dakikadır. Sınavın geçerlilik süresi 3 yıldır bu süre zarfında birden çok ALES sınavına giren adaylar gerekli olduğu durumda istediği en yüksek aldığı puanı kullana bilmektedir.
ALES puanı hesaplanırken sözel bölüm okumuşlar için ağırlık sözel testidir. Sayısal bölüm içinse sayısal testinin puanı daha etkilidir. Eşit ağırlık puanına sahip olmak isteyen adayların hem sayısal hem de sözel testinden puan alır bu yüzden iki bölümden de eşit dağılımda soru çözmeleri gerekir.
ALES sınavına kimler girebilir sorusuna cevap vermek gerekirse: Lisans programında okuyan ve mezun olma durumunda olanlar, lisans mezunu olanlar, denklik belgesine sahip yurtdışı lisans programlarından mezun olanlar ALES’e başvurabilmektedir.
ALES puanının gerekli olduğu yerler de bilinmesi gereken bir husustur. Üniversitelerin öğretim görevlisi, okutman, araştırma görevlisi, uzman vb. gibi kadrolarına girebilmek için 70 puan alma barajı vardır. Yüksek Lisansa başvuran adaylar için minimum %50 etkiye sahiptir. Bu etkiden daha fazlası için üniversitelerin kendi yönetmeliği devreye girer. Güzel Sanatlar ve Konservatuara yüksek lisans için başvuran adaylarda ALES puanı istenmemektedir. Mecburi hizmet yükümlülüğü için yurtdışındaki üniversitelere lisansüstü eğitime gönderilecek adayları seçerken de ALES puanı gerekir.
Ahmet Cemal KURTULMUŞ