Lisans Tezi – Bitirme Projesi/Ödevi, Üniversite son sınıf öğrencilerinden istenilen ve birçok bölümde kredi değerine sahip akademik çalışma ödevidir. Bu ödevin (çalışmanın) temel amacı, üniversiteden mezun olma sürecine gelmiş öğrenciden akademik içeriğe sahip özgün bir proje almak ve kendisinden akademik alanda bir araştırma yapmasını sağlamaktır. 

Kimi üniversite bölümünde 50 ila 100 sayfa arasında tez – proje ödevleri istenilirken, kimi üniversite bölümlerinde ise bir proje adı altında, sorumluluk projesi veya bilgisayar yazılımı, bazen de elektronik devre veya belgesel niteliğinde çalışmalar talep edilebilmektedir.

Lisans Tezi – Bitirme Projesi/Ödevi Temel Yazım Kuralları

Lisans Tezi – Bitirme Projelerinin kuralları genellikle üniversitelerin kendi kadrolarınca belirlenmektedir. Fakat genel bir yapı mevcut olup, içerikler büyük oranda birbirlerine yakındır. Yazılı sunulması beklenen bir Lisans Tezi, yapısı gereği şu kurallara uyumlu olmalıdır;

  • A4 sayfa boyutu olmalı,
  • Sayfa kenar boşlukları; sol kenar 4 cm, alt – üst kenar 3 cm, sağ kenar 2,5 cm boşluk bırakılmalı,
  • 1,5 satır aralıklı Times New Roman yazı tipi ile 12 punto olarak yazılmalı,
  • İç kapak, Önsöz, Özet, İçindekiler gibi son sayfalar haricinde bütün içerik sayfalarının alt orta kısımlarında sayfa numarası olmalı,
  • Giriş, Materyal ve Yöntem, Neticeler, Kaynaklar, var ise Ekler; 5 ana bölümden oluşmalı,
  • Metin içerisinde kaynaklar belirtilecekse cümlenin sonunda *(Tapan,2019: 15) yahut cümle başında “Tapan (2019)*” biçiminde yazılmalı,
  • Sonunda kaynaklar, “Tapan, M., 2019. Görünmeyen Bilinmez. Rastgelelik Dergisi, I. Cilt, Sayfa: 16.” Biçiminde gösterilmeli,
  •  Lisans Tez – Bitirme Ödevleri, genelde 3 nüsha halinde basılmakta, 2 nüshası üniversiteye verilmekte, 1 nüshası da kişinin kendisinde kalmaktadır.

Lisans Tezi – Bitirme Projesi/Ödevi Bölümleri

Giriş, İçerik ve Sonuç bölümleri bulunur.

Giriş Kısmında Yer Alması Gereken Bilgiler:

  • İç kapak,
  • Tez onay sayfası (tezi – proje ödevini onaylayacak danışman hoca ve jüri adları),
  • Öz (abstract) sayfası (Türkçe – İngilizce kısa özet),
  • Önsöz
  • İçindekiler
  • Tablo, şekil, resim-görsel, fotoğraf, grafik, sembol vb. unsurların listesi,
  • Kısaltmaların listesi

İçerik kısmında yapılan incelemeler, analiz (çözümleme), alıntı, görüşme ve diğer veriler yer almaktadır.

Son bölümde Bibliyografi, Kaynakça, Ekler yer alır. Talep edilmiş fotoğraf, analiz neticeleri vb. bilgiler de ekler kısmına ilişkilendirilir.

Lisans Tezi – Bitirme Projesi/Ödevi Yazılırken Dikkate Edilmesi Gereken Unsurlar

  • Kuralların tümü baştan uygulanmalıdır.

Evvela bir word (kelime işlemci) belgesi açılmalı, talep edilen yazı tarzı, boyutu, sayfa kenar boşlukları vb. koşullar ayarlanmalıdır. Yoksa birçok defa yazı fontlarına bakmak ve formatta bozukluklar görmek olasıdır.

  • İçindekiler sayfasına destek talep edilmelidir.

İçindekiler sayfası en sıkıntılı bölümlerden birisidir. Başlık – Alt Başlık gibi unsurlar word belgesinde iyi ayarlanmalıdır. Elle içindekiler hazırlanmamalı, sistemin otomatik oluşturma seçenekleri kullanılmalıdır.

  • Asla! Son gece, son gün yaparım denilmemelidir.

Kolay görünse de tek seferde akademik bir konuda, akademik tarzda 25 – 30 sayfa yazmak, bunu belli kurallarla akademik dil kullanarak yapmak ve kaynakça oluşturup, görseller eklemek adeta olanaksızdır. Hiç de kolay bir şey değildir. Bu yüzden hiç olmasa bir aylık periyoda yamak gerekir.

  • Kaynakça fazlasıyla önemsenmelidir.

Zaman, Web’den – İnternetten araştır yaz çağı olsa da, kaynakça her zaman büyük önem teşkil etmektedir. Yalnızca e-kitap, web site ve bloglardan alıntıları değil, aynı zamanda gerçek kitaplardan, uzmanlardan ve farklı kaynaklardan da faydalanmak gerekir. Kaynakça da 500 – 600 sayfalık alanda kendini kanıtlamış kitaplardan faydalandığınızı belirtmelisiniz. Asla, unutulmamalıdır ki, Tez – bitirme ödevi, hafta sonu yazıp, Pazartesi – Salı teslim edilebilecek bir çalışma değildir.

  • Otomatik kaydet fonksiyonu aktif edilmelidir.

Kurtarıcı niteliği taşıyan bu özelli kullanın. Her an bir şey olabilme ve verileriniz kaybolma ihtimaline karşı bu önlemi almalısınız.

  • Son şekli sakince incelenmelidir.

İşlem biter bitmez hemen baskıya götürmeyin veya teslim etmeyin. Bir – iki gün akabinde sakin kafayda baştan sona çalışmanızı inceleyip, göz gezdirin. Mümkün ise akademik dilden anlayan bir arkadaşınıza incelettirin.

  • PDF teknolojisinden faydalanılmalıdır.

Son örneği tüm işlemler bittikten sonra PDF formatında kaydedilmelidir. Baskıya ise mutlaka PDF formatıyla verilmelidir, zira baskı makinelerinde kayıtlı office programları, yazım yaptığınız bilgisayardakilerle aynı olmayabilir. Eski veya daha yeni olabilir. Uyum sorunu yaşayabilir, içerikte bozulmalara neden olabilir. Bu yüzden mutlaka PDF formatıyla verilmelidir.

Unutulmamalıdır!

Tez – Bitirme Projesi, Türkiye’de herkes için önemli ve geçerli olmasa da bölümle alakalı işlerde büyük bir referans ve kariyer CV’si niteliği taşımaktadır.

  • Doğru biçimde sunumunun yapılması gerekir.

Hazırlanan tez – bitirme projesi, 3 – 4 uzman hoca tarafından değerlendirilmeye alınır. Tez dosyası incelenir, şartlara uygunluğu kontrol edilir. İçerik analizleri yapılır. İnceleme yapan jüri, kimi zaman 5, kimi zaman 30 dakika boyunca tez hakkında sorular sorabilir, içerin gerçekten sizin tarafınızdan hazırlanıp hazırlanmadığını tespit etmeye çalışır. Bu nedenle tez yazımında dışarıdan destek alsanız bile mutlaka tüm süreçte yakından ilgilenmeli, aktif rol almalısınız.

Mevlüt Tapan