TBMM’de tartışma konusu olan bir husus üzerine yazınsal alanda kaleme alınması gereken bir husus gündeme geldi. Dönemin Millet Vekilleri içerisinde CHP ve MHP, bahsi geçen kıyıma, öldürmelere, saldırılara (adına ne konursa) “Soykırım” denilmesini ısrarla belirtirken, dönemin AKP vekilleri, “Biz meclislerde soykırım iddialarının tartışılmasını istemiyoruz.” diyerek “Katliam” kavramını kullanmayı öngördü ve bildiriye de bu şekilde AKP’nin görüşü yazılı olarak yansıdı (YILMAZ, T., Hürriyet Haber 2012 Gündem)

Terim Koymak mı, Tanımlamak mı? Yoksa DUR Demek mi?

Milyonlarca yıldır dünyanın çeşitli bölgelerinde birtakım gruplar farklı kişi, toplum veya etnik kesimleri öldürme, ortadan kaldırma veya etkisiz hale getirme gibi faaliyetlerde bulunuyor. Temelde bakıldığında ise suçlu veya suçsuz canlılar (İnsan, Bitki ve Hayvanlar) hayata veda ediyor. Her kesim içerisinde ise terimsel tartışmalar faaliyet göstermekten çok daha büyük eğilim göstermekte ve ses getirmekte. Bir kısım katliam, bir kısım soykırım, bir kısım insanlık suçu, bir kısım meşru müdafaa vb. kavramlarla açıklama yoluna gidiyor. Peki doğrusu hangisi?

Soykırım Kavramı

1944 öncesine kadar pek rastlanmayan “Soykırım” kavramı, bir grubun varlığına son varma amacıyla gerçekleştirilen şiddet içerikli suç ve acımasızca insanların öldürülme eylemi demektir. Bir insan topluluğunun milli, dini, coğrafi, siyasi vb. nedenlerle yok etme eylemi; jenosit, genosit, pogrom.

Katliam Kavramı

Diğer tabiriyle “Kıyım”, Arapça kökenli toplum bilimi terimidir. Katliam sözcüğü, kendisini savunma, koruma olanağı olmayan çok sayıda insanın acımasızca, merhamet edilmeksizin haklı veya haksiz nedenlere dayandırılarak öldürülmesi, katledilmesi, yok edilmesi durumudur. Irk, din, siyasi görüş gibi çeşitli nedenlere sığınılarak gerçekleştirilmektedir.

Katliam ve Soykırımlar, devlet eliyle, terör örgütleri veya bir grup tarafından gerçekleştirilebilmektedir. 1944 yılında Raphael Lemkin (1900 – 1959) adlı Polonya kökenli bir Yahudi, Avrupalı Yahudilerin imha edilmesi, sistemsel cinayetlere kurman gitmesi ve birtakım öldürme faaliyetleri içeren Nazi politikalarını tanımlamak için çalışmalara girişti. Irk ve kabile anlamına gelen Yunanca “geno” sözcüğü ile öldürmek anlamına gelen Latince “cide” kelimelerini birleştirerek “genocide” kelimesini “Soykırım” olarak kullandı. Sonraki yıllarda Nazilere karşı suçlama “İnsanlığa karşı işlenen suç” olarak betimlenmiş, “Soykırım” sözcüğü ise hukukî değil, daha çok tanımlayıcı bir kavram olarak iddianameye eklenmiştir.

Adına, özellik ve işlev durumuna Katliam, Soykırım, Kırım, İnsanlık Suçu, Yok Etme, Toplu İmha, Soy İmhası vb. her ne denilirse denilsin, ahlakî ve etik değerleri olmayan bu faaliyet, kesinlikle İnsanlık suçu bir durumdur ve İnsanlığın yüz kızartıcı suçu, iç dünyasında yatan canavarın asıl yüzüdür.

Bu yok etme faaliyeti olan soykırım ve katliam, failler, kurbanlar ve izleyiciler arasında cereyan etmektedir.

  • Failler: Bu eylemi gerçekleştiren suçlu, insanlıktan nasibini almamış ahlak ve onur yoksunu kişilerdir.
  • Kurbanlar: Suçlu veya suçsuz fark etmeksizin bu acı, şiddet içeren faaliyete dâhil edilen, masum rolünü taşıyan kimselerdir.
  • İzleyiciler: Alakası olmadığı, sadece izleme ve durumdan haberdar olma durumu söz konusu olan, ancak içsel etkenlerde faillerin bu insanlık suçuna ortak olduğu duyarsız kişilerdir.

Tarihin En Büyük Soykırım ve Katliamları

Holokaust (1941 – 1945): Yahudi Soykırımı

2. Dünya savaşı yıllarında Nazi-Almanya’sı tarafından Yahudilere karşı yapılan katliam ve soykırım dünyanın en karma stratejilerine sahip soykırımıdır. 5 Milyondan fazla masum Yahudi gaz odalarında zehirlenmiş, kurşuna dizilmiş, farklı şartlar altında katledilmiştir.

Kara Sayfa: Aboriginal Soykırımı

Avustralya yerlileri olan “Aboriginaller” tarihin en acımasız soykırımına uğramış milletlerinden birisidir. İngilizler, Aboriginal topraklarda altının keşfiyle işgal başlamış ve sürgün hayatı bu toplum için baş göstermiştir. Zehirleme, çocuk kaçırma, toplu katliam vb. imha faaliyetiyle on binlerce Aboriginal katledilir. Çok sayıda söz konusu etnik köken mensubu çöle sürgün edilerek ölüme terk edilir.

Balkan Soykırımı: Bosna-Hersek 1992

Yugoslavya içlerinde bulunan Bosna-Hersek, 1990 da oldukça zengin etkin kökene sahip bir yer idi. II. Dünya Savaşı’ndan sonra Sırbistan 1991’de bağımsızlığını ilan edip, Hırvatistan ile savaşa tutuştu. İki ateş arasında kalan Bosna ise bu durumdan kurtulmak için 1992’de bağımsızlığını ilan etti. Ancak oldukça zayıf olan bu cumhuriyete Sırp ordusu muazzam bir saldırı gerçekleştirdi. Sırplar, aşırı milliyetçi gruplar ve birtakım destekçiler organize olarak Müslüman Bosna köylerinde toplu katliamlara girişti, toplu tecavüzler, işkenceli imha etmeler baş gösterdi. Milyonlarca Müslüman ülkesini terk etmek zorunda kaldı. Sürgün ve soykırım şiddetlendikçe şiddetlendi. Toplama kampları açarak binlerce insana işkence ettiler. Tarihin en büyük toplu tecavüz vakalarına Bosna-Hersek şahitlik etti. Soykırım sadece insanlar üzerinde değil, bu kültüre ait eser, kitap, yapı vb. tüm unsurlara karşı gerçekleştirildi. NATO, AB ve BM, bu coğrafyada yaşanan soykırımı görmezden gelmiş ve hatta örtbas etmek için oldukça büyük çaba içerisine girmiştir. (Soykırım Nedir, Zazaki.de)

Hocalı Soykırımı – Hocalı Katliamı 1992

Azerbaycan Türk Cumhuriyeti’ne bağlı Dağlık Karabağ bölgesinde Hocalı adlı bir köyde Ermenistan’a bağlı silahlı kuvvetlerce büyük bir katliam gerçekleştirildi. 106’sı Kadın, 83’ü Çocuk 613’ten fazla Azerbaycan Türkü acımasızca tüm dünyanın gözleri önünde katledildi. Tarihin en kapsamlı sivil katliamlarından birisiydi.

Yakın Tarihte Diğer Soykırımlar

  • Türk Soykırımı: Erzurum, Kars, Elazığ, Van yöresinde Ermeni Çetelerince yapılmıştır (1915).
  • Kırım Katliamı: Sovyetler Birliğinin Kırım Türkleri ve Tatarlarına karşı yaptığı soykırımdır.
  • Kıbrıs Soykırımı: Rumlarca savunmasız Türklere karşı gerçekleştirilmiş soykırımdır (1974).
  • Irak Türk Katliamı: Türkmenlere karşı yapılmış katliamdır (1959).
  • Halepçe Katliamı: 5 Binden fazla kişinin öldüğü, kimyasal silahlarla Kürtlerin imha edildiği soykırımdır. Saddam Hüseyin’in kuzeni Ali Mecid tarafından saldırı düzenlenmiştir.
  • Post Modern Soykırım: Felluce’de 1500 sivilin öldürüldüğü ve çürümeye terk edildiği Amerikalılarca gerçekleştirilen katliamdır.
  • Kızılderili Soykırımı: 50 Milyon Kızılderilinin yok edildiği katliamdır. İspanyol ve Amerikalılarca gerçekleştirilmiştir.
  • Çeçen Soykırımı: Rusya tarafından Şeyh Şamil dönemi Çeçen, Abhaz, Dağıstan ve Tatarlara karşı yapılan soykırımdır.
  • ASALA-Türk-Kürt Katliamı: Ermeni Terör Örgütü ASALA tarafından binlerce Türk, Kürt ve Zaza kökenli sivilin katledildiği soykırımdır.
  • PKK- Türk-Kürt Katliamı: PKK Terör örgütü tarafından 2001 ve öncesi dönemlerde Türk, Kürt, Yezidi, Zaza vb. kökenli sivilleri imha etmesi, acımasızca katletmesidir.
  • DAHASI: Fransızların Cezayir Soykırımı (1830 – 1962), Norveçlilerin Tater (Göçerler) kızlarını zorla kısırlaştırması ve biyolojik katledilmesi, Almanların Afrika’da sömürü sürecinde yaptığı katliam ve soykırımlar, Almanların Yahudi ve Çingenelere karşı yaptığı soykırımlar, Çin’in Doğu Türkistan Uygur Türklerine yıllardır yaptığı soykırımlar, Danimarkalıların Alman mültecilere yaptığı soykırımlar, Yunanların Batı Anadolu ve Trakya’da Türklere karşı yaptığı soykırımlar, Bulgarların Türklere karşı kültürel ve etnik soykırımları ve dahası…

İnsan olarak daha sayılamayan, kaleme alınmayan, bazı toplumlarca soykırım olarak kabul edilmeyen nice soykırım ve katliamlar da söz konusudur. “Tarihte en çok soykırım yapan uluslar” diye sınıflandırma ne kadar yanlış ise, İnsanın her an farklı bir insana soykırım uygulama potansiyelinin olduğunu belirtmek de o kadar doğru olacaktır.

Ayrıca tarih Sudan, Vietnam, Haiti, Filipinler, Çad, Buruni, Keşmir, Açe, Yakutistan, Arakan, Filistin, Suriye, Yemen Katliam ve Soykırımlarını da unutmadı.

Artık İnsanlık Aydınlandı! Katliam ve Soykırım çağdışı bir süreçte kaldı.

Öyle mi?

2004’ten buyana Irak Felluce’de devam eden Amerikalılarca gerçekleştirilen katliam, Çin tarafından yıllardır gerçekleştirilen Uygur Türkistan Soykırımı, Arakan’da hala çözülemeyen Müslüman Katliamı devam ederken, Katliam ve Soykırımların günümüzde bittiğinden söz edebilir miyiz?

Söylenebilecek tek bir şey var. Tarihte katliam ve soykırımda aktif rol oynayanlar, bugün izleyici statüsünde bu duruma destek vermektedir.

Mevlüt TAPAN