Tarihimizin hem acı hem de bir o kadar da gurur verici savaşlarından biridir Haçova. Haçova Muharebesi Macaristan’ın kuzeyinde küçük bir köy olan Haçova’da Osmanlılar ile Habsburg-Transilvanya orduları arasında 24-26 Ekim 1596’da gerçekleşti.
Savaşın bir tarafında Osmanlılar ve hamisi olduğu Kırım Hanlığı kuvvetleri yer alırken diğer tarafta Avusturya Arşidüklüğü, Bohemya Prensliği, Erdel Prensliği, Macaristan Krallığı, Kazak Hetmanlığı, Lehistan-Litvanya Birliği, İspanya Krallığı ve Papalık Devleti bulunuyordu.
Savaş öncesi
Avusturya ile Osmanlılar arasında 1568’den beri barış vardı ve Avusturya Osmanlılara haraç ödüyordu. Ancak hem Avusturya birliklerinin Osmanlı topraklarına saldırılar düzenlemesi hem de bu saldırılara misilleme olarak Bosna valisi Telli Hasan Paşa’nın 29 Haziran 1593’de Hırvatistan bölgesine yaptığı akında ordusunun imha edilmesi ve kendisinin de şehit edilmesi zaten pamuk ipliğine bağlı barışı sonlandırmıştı.
4 Temmuz 1593’de Osmanlılar Avusturya’ya savaş ilan edip Koca Sinan Paşa komutasındaki bir orduyu Avusturya önlerine gönderdi. Macaristan’da birkaç kaleyi ele geçiren ordu Belgrad önlerinde Avusturya ordusu karşısında başarısızlığa uğradı. Bunun üzerine Avusturyalılar 1 Ekim 1593’de Osmanlıya 1533’den beri verdiği haracı kestiğini açıkladı ve Estergon ve Hatvan’ı kuşatsalar da Osmanlılar kuşatmaları püskürttü.
III. Murad’ın 1595’de vefatı ile Eflak, Boğdan ve Erdel Voyvodalıklarının isyan etmesinden dolayı ordu Romanya’ya kaydırıldı böylece Avusturya cephesi savunmasız kaldı ve Avusturya 2 Eylül 1595’de Estergon Kalesi’ni ele geçirdi.
Bunun üzerine III. Mehmed ordusunun başında bir sefer planladı. Kanuni Sultan Süleymen’ın Zigetvar seferinden tam 30 yıl sonra ilk kez bir padişah ordusunun başında sefere çıkıyordu.
23 Haziran 1596’da III. Mehmed komutasındaki Osmanlı Ordusu İstanbul’dan 9 Ağustos’ta Belgrad’a varmak üzere Ediene, Filibe, Sofya ve Niş’e yürüdü. 20 Ağustos’da ordu Sava Nehrini geçerek Avusturya’nın Siren bölgesine girdi. Savaş konseyi Eğri kalesi’ni kuşatma kararı aldı.
Ancak kısa süre sonra, Avusturyalıların Hatvan Kalesi’ni ele geçirmeyi başardıklarını ve başarılı olduklarını ve kadınlar ve çocuklar da dahil olmak üzere orada bulunan tüm Osmanlıları öldürdükleri haberleri geldi.
Osmanlı Ordusu 21 Eylül 1596’da Eger Kalesi’ni kuşatmaya başladı ve 12 Ekim’e kadar kale teslim oldu. Hatvan Kalesi katliamına misilleme olarak, bu kalenin savunucuları idam edildi.
Çok geçmeden Osmanlı komutanlığı, Avusturyalı ve Transilvanyalılardan oluşan bir odrdunun Osmanlı seferi kuvvetine doğru ilerledikleri raporunu aldı.
Sadrazam Damat İbrahim Paşa yönetiminde bir savaş konseyi gerçekleştirildi. Avusturyalılarla uygun bir savaş alanında buluşmak için Osmanlı Ordusunun Erlau kalesinden çıkması gerektiğine karar verildi,
Bir sonraki yazımızda Haçova Muharebesini ve sonuçlarını anlatmaya devam edeceğiz.
Hamza ERBİR