Ülkemizde sanata duyulan önem gün geçtikçe daha çok artmaktadır, bu sayade insanların sanata olan ihtiyaçlarını karşılamak adına eğitmen bulmaları zorlaşmış olup kendi çabalarıyla farklı enstrümanlar öğrenmeye başvurmuşlardır. Bu enstrümanların başında piyano ve gitardan sonra insanları cezbeden ve ülkemizde de sesiyle ve kullanıldıkları yer açısından hayranlık bırakan nefesli, diğer adıyla üflemeli sazlar baş göstermektedir. Nedir bu sazlar? Sizin de bildiğiniz gibi klarnet, saksafon, trompet, obua, fagot vb…

Duruş, üflemeli çalgıda başlangıcın en önemli faktörüdür.

‘Peki bu sazların eğitimi nerede verilir?‘ derseniz bu sorunun cevabı günümüzde profesyonel anlamda eğitim veren konservatuarlar olacaktır. Ben bunu hobi için yapacağım derseniz de sosyal etkinlik adına ülkemizin bircok yerinde özel sanat merkezleri kurulmuş olup insanlara saatlik ders 2verebilmektedirler. Eğer ‘İmkanım yok ama ben çoktan kendim için nefesli (üflemeli) enstrüman edindim.‘ derseniz başlamadan önce şu 4 püf noktasını okumanızı tercih ederim.                                     

1. RAHAT BİR DURUŞ

Her meslekte olduğu gibi müzik sanatında da işe gergin başlamamak temel prensiptir. İşi gergin yapmamız daha çok soğumamıza neden olur. Unutmamalıyız ki her sanat dalı gibi müzik de sabır gerektiren bir sanat dalıdır. Yılmadan devam etmeli meyvesini sabrettikten sonra alacağımızı unutmamalıyız.

2. NEFES KONTROLÜ (DİYAFRAM)

Nefesli çalgı çalabilmek sadece öğreneceğiniz enstrümanın notalarının çıkış yerlerini öğrenmekten öte nefes kontrolünüzü sağlamanız gerekmektedir.Çünkü nefes konrolü sizin çalacağınız parça içerisindeki kabiliyetinizi ve dayanıklılığınızı artıracaktır.Bu konuda bir çok yöntem bulunmaktadır.Örneğin balonu ağzınıza alarak daha her seferinde daha çok üflemeye çalışmak gibi yalnız bu noktada dikkat etmeniz gereken nokta nefesi ciğerinize değil daha çok diyafram bölümünüze almanızdır.Veya yüzüstü yatarak yine diframa nefes almanız sizi zorlıyacağından diyafram kaslarınızıda geliştiricektir.

Dudak pozisyonunuz seçtiğiniz enstrüman bakımından son derece önemlidir.

3. DUDAK POZİSYONU

Dudak pozisyonunuz seçtiğiniz enstrüman bakımından son derece önemlidir. Mesela siz bir trompet çalabilmek istiyorsanız dudaklarınızın ince olması gerekmektedir; kalın olması çalamayacağınız anlamına gelmez fakat tiz seslerde zorlanma yaşayacağınız kesindir veya bir klarnet çalmak istiyorsanız alt dudağınızda meme olması sizin daha kolay çalmanızı sağlıyacaktır. Bu nedenle çalmak istediğiniz enstrümanı seçerken dudak pozisyonunuzu katmanız doğru bir karar olacaktır. Nefesli (üflemeli) sazlarda dudağınızın güçlü olması hem kondisyonunuza hem de çalma stillerinize etki edecektir. Bu nedenle gün için de iki dudağınızın arasına kalem vb gibi cisimler koyup sıştırarak dudağınızın güçlenmesine yardımcı olacaksınız.

4. ISINMA

Isınma enstrüman eğitimlerinde daha sonraki aşamadır. Birey enstrümanı konusunda gerekli bilgiyi almış, dudak pozisyonunu tam oturtmuş nefesini ayarlamış, duruşunu rahatlatmış ise ısınmaya hazırdır. Başta söylediğimiz gibi enstrüman öğrenimlerinde hele ki nefesli (üflemeli) enstrüman eğitimlerinde sabır önemli bir faktördür. Isınma işlemi bireyin enstrümanıyla kolaydan zora olma şartıyla çeşitli egzersizleri yapmasıdır. Bireyin seslendireceği eseri güzel çalması konusunda ısınmanın önemli bir faktörü vardır. Yalnız ısınma konusu fazla abartılmamalı dozunda bırakılmalıdır. Çünkü abartma sonucunda ortaya çıkabilecek dudak yorulması veya dudak ezilmesi gibi bir handikap eseri seslendirme güzelliğine mal olabilir.

Müzisyen
Mustafa Başpınar