Oğuz Atay, 1934 yılında Kastamonu’nun İnebolu ilçesinde doğmuştur. Ortaöğretimini Ankara Maarif Koleji, Üniversite eğitimini de İTÜ İnşaat Mühendisliği bölümünde tamamladı. Eserlerinde post-modern akımı başarıyla temsil eden Atay, edebiyatımızda bu akımın öncülerindendir. Atay’dan sonra bu akım; Hasan Ali Toptaş, Hilmi Yavuz, Orhan Pamuk, Yusuf Atılgan’ın eserlerinde de görülür.

Post-modernizm’in özellikleri ilk olarak 1930’lu yıllarda edebiyat ve mimari de, 1950’li yıllarda ise felsefe, tarih, ekonomi ve politika gibi birçok alanda temsil edilmiştir. Edebiyatta, post-modern çizgide eser veren yazarların romanlarında aşağıdaki şu özellikler belirgin olarak görülür;

  • Yazarlar eserlerinde modern yaşamı eleştirir, reddeder.
  • Karakterlerin iç dünyasında yaşanan çatışmalar betimlenir.
  • Modern dünyanın olumsuzluklarına karşı alaycı, ironik tavır takınılır.
  • Romanlarda gerçek ile düşe aynı anda yer verilir.

Atay’ın Tutunamayanlar adlı kitabı Türk edebiyatının en önemli post-modern romanıdır. Bu eserin yayınlanmasıyla edebiyatımıza yeni bir soluk getiren Atay, o dönemlerde bir çok yazarı etkilemiştir. Edebî değeri olan her roman gibi bu kitapta yıllar sonra unutulmamış, hatta dizilere de konu olmuştur. Romanda kişinin iç dünyasının başarıyla anlatılması ve yazarın Olric adlı karakter oluşturarak onunla diyaloğa girmesi okurların ilgisini çekti. Atay aynı tekniği Tehlikeli Oyunlar romanında, ‘Albayım’ karakteri ile de kullanmıştır.

Post-modern metinler yazmak için gözlem yeteneğimizin ve hayal gücümüzün olduğundan ileri derecede güçlü olması gerekir. Kimi insanlarda bu özellikler çocuklukta yaşanılan ve üzerinde etki bırakan olaylarla oluşmakla beraber, kimilerinde ise okuyarak sonradan elde edilir. Edebiyat dünyasına baktığımızda yazar ve şairlerin çoğu çocukluğunda ailesiz büyümüş, anne-baba sevgisinden uzak, ya da çeşitli baskılardan dolayı bilinç altına etki eden olaylar sonucu duygu ve düşüncelerini ifade edebilme yeteneğine sahip olmuşlardır.

İnsan, her sözü kuşkuyla karşılıyor artık. Gerçekle düş birbirine karışıyor. Yalanın nerede bittiğini anlayamıyoruz. Tutunacak dalımız kalmıyor. Tutunamıyoruz…

~ Oğuz Atay – Tutunamayanlar