Turizm olgusu ve fenomenini incelediğimiz yazı serimizde, bir önceki yazımızda turizm ve inanç arasındaki ilişkiyi incelemiştik. Bu yazıda ise doğrudan inanç turizmi kavramına daha yakından bakacağız.

>> Turizm Terim ve Kavramı
>> İnanç Terim ve Kavramı
>> İnanç Turizminin Tanımı ve Kapsamı
>> Pasif İnanç Turizmi
>> Aktif İnanç Turizmi

Turizm Terim ve Kavramı

“Turizm” sözcüğü köken olarak Latinceye dayanmaktadır ve Fransızcadan dünyaya miras edilmiştir. Latincede “dönmek”, Fransızcada ise “Dolaşmak” manalarına gelen “tour” kelimesinden türemiş ve İngilizce “-cılık, culuk” gibi yapısal mana ifade eden “-ism” ekiyle birleşerek günümüzdeki “tourism” halini almıştır. Türkçemize ise “Turizm” olarak geçmiştir. Türkçede “Gezicilik, Seyyahlık veya Seyahatcilik” olarak karşılık bulur.

Turizm en genel tanımı ile insanların gezme, görme, merak, dinlenme, eğlenme, eğitim, sağlık, spor, alışveriş gibi çeşitli nedenler ile yapmış oldukları  geçici  seyahatleri,  seyahatleri  süresince  en az  bir  gece  konaklamaları  ve  turizm işletmelerinin ürettikleri ürünleri satın almaları ile ilgili olaylar bütünüdür.

İnanç Terim ve Kavramı

“İnanç” kelimesi “iman ve itikat” gibi eş anlamları bulunan ve birine duyulan güven, inanma duygusunu ifade etmek amacıyla kullanılmaktadır. İnanç, bir düşünceye sıkı sıkıya içten ve gönülden bağlı olma, güven duyup, doğru kabul etme halidir. İnanç duygusuyla toplumsal bir felfeye veya öğretiye dayan düşünceye ise “İnanç Sistemi” denilir. İnanç Sistemlerinin sistemleşmesi, kitap veya öğretilere sahip olması ise din kurumunu oluşturmaktadır. İlkel bir kavmin inanışlarından olan Şamanizm, inanç sistemi olarak kabul edilir. İslam, Hristiyanlık, Budizm veya Hinduizm ise din olarak kabul edilir. Din kurumunda tapınma mekanı veya ritüel öğretileri söz konusudur ve mutlak bir tanrı vardır.

İnanç Turizminin Tanımı ve Kapsamı

Turizm türlerinin en yaygınıdır ve günümüz modern turizm anlayışının öncülerindendir. İnanç Turizmi, kişinin ikame ettiği yerden dini çekim merkezlerine yolculuk etmesi ve bireyin kendi isteğiyle bu eylemi gerçekleştirmesi demektir. Her yıl müslümanların farklı ülkelerden Mekke’ye Hac tavaf etmek için gerçekleştirdiği gezi inanç turizmi kapsamındadır. Farklı dinlere mensup kişilerce kutsal kabul edilen yerlere ziyaret etmesi, ibadet maksadıyla seyahat etmesini kapsayan eyleme inanç turizmi denilir.

Pasif İnanç Turizmi

Bir ülke insanlarının dini inançlarını yerine getirmek gayesiyle farklı ülkelerde bulunan dini merkezlere yaptığı gezi ve bu doğrultuda yaptığı etkinliklerdir.

Aktif İnanç Turizmi

Bir ülkenin yabancı ülkelerden kendi bünyesindeki dini çekim merkezlerine ziyaretçi çekerek döviz girdisi sağlamasıdır.

Shackley, inanç temelli çekim merkezlerini şu şekilde sınıflandırmıştır.

  • Doğal harikalar (Kutsal göller, dağlar, adalar, bahçeler),
  • Dini amaçlarla inşa edilmiş yapılar ve alanlar,
  • Dini temalı yapılar,
  • Dini olmayan alanlarda düzenlenen dini öneme sahip etkinlikler,
  • Trajedi  ya  da  politik  açıdan  önemli  olaylarla  ilişkilendirilmiş,  dini  olmayan, kutsallaştırılmış alanlar (Örneğin, Robben adasında bulunan Nelson Mandela’nın tutsak edildiği cezaevi)

Bu mekanlar dini motivasyon olduğu kadar entelektüel ve kültürel motivasyon içinde büyük önem arz eden yapıdadırlar ve bu amaçla da büyük ölçüde turist (Gezgin) çekmektedir.

Mevlüt TAPAN