Evvela doğum günü kutlama geleneği tarihte hiçbir dönem Türk ve Arap toplumunda görülmemiştir. İslam sonrası da İslam medeniyetinde yer almamış, İslami örf ve geleneklerden olmamıştır. Doğum günü kutlama adet ve geleneğinin gelişim evresi ve süreci de İslam ve Türk toplumunun dışında cereyan etmiştir. Ancak günümüz küreselleşen dünyasında Türk-İslam ve Arap toplumunda da adet halini almıştır.

Doğum günü kutlaması, Eski Mısır ve Antik Yunan’dan günümüze süregelmiş bir gelenektir. Farklı maksat ve batıl inançlarla gelişim göstermiş ve günümüz de bazı toplumların kendi kültürleriyle özleşmiştir. Doğum günü kutlaması hususu ilk olarak Hristiyan camiasınca reddedilmiş ve günah sayılmıştır. Ancak zaman içerisinde adeta Hristiyanlığın büyük bir parçası haline gelmiştir.

Doğum gününün kutlanması birçok kişinin “Günah mı” sorusunu yönelmesine neden olmuştur. Birçok âlim ve ilim sahibi bu hususta görüş beyan etmiş, hadis ve ayetler ışığında açıklama yapmaya çalışmıştır. Bazı ilim erbabı kâfirlere benzemenin günah olduğu kanısı ve ispatı içindeki hadislerden yola çıkarak doğum günü kutlamayı günah kabul etmiştir. Bazı ilim erbabı âlimler ise bu durumun adet olduğunu, adetlerin ise sakınca arz etmediğini beyan ederek, dini ve inançsal bir sapkınlığa düşülmedikçe günah ve haram olmayacağını dile getirmiştir.

Batıdan Gelen Şey Günah Mıdır?

Batıdan ilim ve teknoloji de geliyor. Bunlar günah olmadığı gibi, bazı adetlerin gelmesinde de aslında sakınca yok. Fakat bazı unsurlara dikkat edilmesi gerekmektedir. Antik Yunan ve Mısır, Roma yahut Hristiyan inançlarına dayalı kutlamalardan kesinlikle kaçınılmalı ve batıl inançlardan uzak durulmalıdır.

Yaş Günü Kutlamak

Adet olduğu için bir sakınca arz etmez ve günah kabul edilmez. Birçok İslam âlimi bu hususta hem fikir olmuştur. Fakat inançsal sapkın görüşlerin temelinde yattığı adet ve uygulamalardan kaçınılmalıdır.

  • Mum dikmek, yakıp üflemek: Tamamen Antik Yunan inanç sistemine dayanmaktadır. Hristiyanlığın ve Yahudiliğin dahi aslında yoktur. Kilise, çok uzun yıllar bunu yasaklamış, günah kabul etmiştir. Protestanlığın yaygınlaşması ile Hristiyanlarca mum dikme âdeti çoğalmıştır. İslam dünyasında da mum dikmek, tanrıya tütsü ile dilekte bulunmak putperest inanç sisteminin esası olduğundan kesinlikle yeri yoktur.
  • Pasta Kesmek: Tatlı veya pasta kesilmesinde bir sakınca görülmemiştir.
  • Daire Yapmak: Almanların eski barbar dönemlerinden kalma Cermen inanç sistemine dayalı bir gelenektir. Kötü ruhlardan ve ruhun şeytan tarafından çalınmasından korumak amacıyla yapılmaktaydı. Günümüzde de Almanya’da yapılmaktadır. Doğum günü kutlamalarında kişinin etrafında daire dönmek, çevirmek uygun değildir.
  • Hediye Vermek: Hediyeleşmek sünnettir. Makbul ve helal daire içerisinde takdim edilen her tür hediye makbul görülmüştür.
  • Dans ve Müzik: İslami örflere ve şeriata aykırı tarda yapılan her tür müzik ve dans günah sayılmıştır. Doğum günü veya farklı bir günde yapılması fark etmeksizin haram kabul edilir. Doğum gününde türkü, ninni vb. tarzda veya çocuk şarkıları şeklinde doğum günü müziğinin çalınması veya söylenmesi sakıncasız sayılmıştır. Dans hususunda ise oynamak, bar ve halay tutmak gibi Türk-Arap kültürlerinde var olan dansların şeriata aykırı hal almadığı sürece bir mahsuru görülmemektedir.

Bilinmelidir ki, İslam öğretileri genellikle doğum günü kutlamaya pek teşvik etmez, farklı kültürlerin yaşayışlarına karşı da tedbirli olmayı öngörmektedir. Arap, Türk ve Doğu kültürlerinde doğum günü kutlamak pek görülmemiştir. Kur’an’da ise peygamberimiz Hz. Muhammet (SAV) ve Hz. Musa dışında pek doğum günlerine değinilmemiş, önem verilmemiştir.

Neticede ise kişinin doğum gününü anması, kutlaması, temenni ve dilekte bulunması yahut bir başkasının doğum gününe hediye alıp, iyi dileklerde bulunması dinen bir sakınca arz etmemektedir. Yalnızca belirtilmiş olduğu üzere mum dikme ve üfleme gibi putperest bir inanç âdetini benimsemeden kutlama yapılmalıdır. Pasta kesilmesi, hediyeler alınması, tadili erkânda müzik çalınıp, dans edilmesi sakıncasızdır. Hoş olanı ise mutlaka duada bulunmak, şükredip o gün Allah’a ibadet etmektir. Eş ve dostla bir araya gelmek ve hoş muhabbetler etmek evla gelir.

Mevlüt TAPAN