Yazı, en sade haliyle düşüncenin belli bir imlerle sağlanması eylemidir. Herhangi bir harf, damga düzeninde biçim ve sanat yönünden özellik gösteren türe verilen addır. Terimsel olarak bakıldığında ise bir yazarca bir konuda kaleme alınan makale, roman, deneme ve inceleme gibi düz yazı olarak nitelendirilen yazınlara verilen addır.

Yazı, insanlığın ortak icadı olarak sayılmaktadır. Binlerce yıllık gelişimlerin akabinde günümüz halini almış ve insanlık için en kıymetli teknoloji ve buluş olarak nitelendirilmektedir. Günlük yaşantının her deminde kullanılan ve büyük çapta iletişim için kullanılan araçtır. İletişim, bilgi, aktarım, eğlence vb. amaçlarla kullanılır olmuştur.

Tarihi

Miladdan önce 3200 yıllarında dönemin en büyük medeniyetlerinden olan Sümer Uygarlığı tarafından “Çivi Yazısı” olarak icad edilmiştir. Akabinde ise Mısır Uygarlığı, yazının geliştirilmesini sağlamış ve “Hiyeroglif” adı verilen yazıyı oluşturmuşlardır. Akabinde ise bu yazıyı Hitit Uygarlığı daha da sistemsel manada geliştirerek, günümüze ilk örneklerini sunmuştur. Fenikelilerin sistemsel kullanımıyla Alfabe oluşmuş ve günümüzde en sistemsel alfabelerin temelini oluşturmuştur.

Yazının ilk icadıyla ticari alanda büyük kolaylıklar sağlanmıştır. Üretimin ve ürünlerin özellik ve işleyişleri yazıya aktarılmış ve daha geniş kitlelere yayılması sağlanmıştır. İlk olarak kil tabletlere kazınmış, sonrasında ise Mısır Uygarlığının geliştirdiği Papirüs adlı bitkisel kağıtlara aktarım yapılmıştır. Hitit uygarlığı, dönemde yazıyı kullanarak “Anal” adı verilen yıllıklar oluşturmuş, günah ve sevaplarını yazarak kayıt altına almıştır. Bu şekilde de “Tarafsız Tarihcilik” anlayışının ilk başlangıç sürecine girilmiştir.

Günümüz dünyası için ise adete olmazsa olmaz haldedir. Yazının icadıyla anılar ve vakalar, daha birçok konu kayıt altına alınmaya başlanmıştır. Günümüze bu bilgi ve birikimin aktarılması yazıyla olmaktadır. Geleceğe de aktarılmasını sağlayacak teknoloji yazı olacaktır. Resmi işlemlerde en önemli kaynak ve dayanak yazıdır. Her unsur yazılı halde geçerlilik göstermektedir.

Zamanla yazı dillerle ve toplumlarla bütünleşmiştir. Adeta dil, yazı ile bütünleşerek bir medeniyet oluşturmaktadır. Yazı haberlerşme akımını da beraberinde getirmiştir. İnternet, Mektup gibi günümüz iletişim araçlarında yazı en önemli materyaldir. Günümüzde yalnızda tek bir çeşit yazı kullanılmaktadır. O da damgalama tarzı yazıdır. Belli simge ve damgaların sistematik haliyle alfabe kullanılarak yazı materyali kullanılmaktadır. Birden fazla damgalama ve alfabe vardır. Arap, Rus, Göktürk, Latin, Çin gibi birçok alfabe yazıyla gelişim göstermiştir.

Mevlüt TAPAN