Bu konu daha önce Bizim Köşe’de, Bizimkose.com kurucu yazarlarından Emre Köme tarafından ‘Engelli Aracı Nasıl Alınır? Engelli Araç İndirimi Şartları‘ başlığıyla yazılmıştı. Benim tekrar aynı konuyu işleyecek olmamın tamamen pratik yönleri bulunmaktadır. ÖTV’siz araç alma sürecini bizzat tecrübe eden biri olarak bu konuyu benzer bir başlık altında tekrar işlemeyi uygun gördüm. Nitekim Köme’nin yazısı, konunun teorik çerçevesini çizen bir yazıdır.

>> Marka Seçimi
>> Bayi Seçimi
>> İndirim Hesaplama
>> Kapora ve Araç Rezervasyonu
>> Noterden Alınacak Belgeler
>> Noter Ücreti
>> Araç Teslimi

Evet, ÖTV’siz araç satın almak için öncelikle aracın üstüne alınacağı kişinin kesinlikle %90 ve üstü engelli oranını gösteren engelli sağlık kurulu raporuna sahip olması gerekir. Örneğin; Diyaliz tedavisi gerektiren Kronik Böbrek Yetmezliği hastalığının özür oranı her zaman %90’dır. (Tabii bu oranı artırıcı ekstra bir özrü yoksa!)

Resmi gazetede yayımlanan Özür Oranları Cetveli‘ne ulaşmak için tıklayınız!

Bendeniz, engellilik oranı %90’ın üstünde olan akrabama yardımcı olduğum için bu yazı; özür oranı %90’ın üstünde olan ve ÖTV’den tamamen muaf tutulan engelli bireylere yöneliktir.

Not: Engel oranı %90’ın altında olup ortopedik engele ve ‘özel tertibatlı araç kullanabilir’ niteliğine sahip olanlar ÖTV muafiyetinden yararlanmaktadır.

Marka Seçimi

Öncelikle almak istediğiniz arabayı belirlemeniz gerekmektedir. Herhangi bir marka zorunluluğu yok. İstediğiniz markadan ÖTV muafiyetli araba satın alabilirsiniz ancak; almak istediğiniz araç bazı şartları taşımak zorunda!

Almak istediğiniz araç 1600 cc‘den (1.6 lt) daha büyük bir motor hacmine sahip olamaz. Örneğin; mevzuata uygun özür oranına sahip olsanız bile ÖTV muafiyetli olarak, Volkswagen markasına ait Passat modelinin 2.0 TDI motorlu aracını alamazsınız.

Buna göre motor hacim şartına uymak kaydıyla istediğiniz markanın istediğiniz modelini satın alabilirsiniz. Herhangi bir yasal engel bulunmamaktadır.

Bizim aldığımız araç ‘Hyundai Elantra 1.6 D-CVVT Style‘dı.

Bayi Seçimi

Almak istediğiniz aracı belirledikten sonra doğal olarak fiyat araştırması yapacaksınız. Fiyatlar markaların internet sitelerinde aynı olsa da bayilerin yaptığı indirim değişebilmektedir. Bu nedenle ister telefonla ister bayileri gezerek fiyat alabilirsiniz.

Fiyat araştırmanıza başka şehirlerde olan bayileri dahil ederseniz daha da iyi olur. Zira bayiler arasında 7 bin – 8 bin TL‘ye varan farklılıklar olabiliyor. Örneğin; Elantra almaya karar verdiğimiz için fiyat aldığımız iki bayi arasında yaklaşık 8 bin liralık büyük bir fark vardı. Ankara, Mevlana Bulvarı (Konya yolu) üzerindeki Hyundai ATA Plaza, Elantra 1.6 D-CVVT 1.6 Style için ÖTV’siz 73.000 TL fiyat verirken, Şehit Ömer Halisdemir Bulvarı üzerindeki Akbak Otomotiv, aynı araç için 65.000 TL fiyat verdi.

Not: Yukarıdaki rakamlar Eylül 2018’e aittir.

İndirim Hesaplama

Yukarıda iki farklı rakamdan bahsettim. Peki bu rakamlar nasıl bulunmaktadır? ÖTV’siz aracın fiyatı, kabaca aracın normal satış fiyatından ÖTV oranı düşülerek bulunur.

Bununla birlikte ÖTV oranı aracın fiyatına göre değişmektedir.

  • 68.400 TL ve aşağı olanlar için ÖTV oranı %45.
  • 68.401 TL ile 123.900 TL arası olanlar için ÖTV oranı %50.
  • 123.901 TL ve yukarısı için ÖTV oranı %60’dır.

Örneğin; satın aldığımız Elantra 1.6 D-CVVT 1.6 Style aracının satış fiyatı 68.401 TL ile 123.900 TL arasında olduğu için ÖTV oranı %50’dir.

Hesaplama:

68.400 TL ve aşağı olanlar / 1,45
Örnek: 65.000 TL / 1,45 : 44.827 TL.

68.401 TL ile 123.900 TL arası olanlar / 1,50
Örnek: 101.000 TL / 1,5 : 67.333

123.901 TL ve yukarısı için / 1,60
Örnek: 150.000 TL / 1,6 : 93.749 TL

Not: ÖTV’siz araç alımında KDV indirimi yapılmamaktadır.
Not 2
: ÖTV oranlarıyla ilgili fiyat aralıkları 2018 yılı itibariyledir.

Hesapladığınız fiyatın üstüne ekstra bayii indirimi almanız mümkün. Tabii bu, tamamen sizin pazarlık kabiliyetinizle ilgili!

Kapora ve Araç Rezervasyonu

Aracı belirleyip, fiyat konusunda anlaştıktan sonra aracı rezerve etmeniz için bir miktar ön ücret ödemeniz gerekmektedir. Her bayii, aracı sizin adınıza ayırma (rezervasyon) karşılığında belirli bir ücret almaktadır. Kapora olarak da bilinen bu ön ücret, genellikle 1.000 TL ila 5.000 TL arasında değişmektedir. Tabii ki bu ücret araba için ödeyeceğiniz toplam ücretten düşülecektir.

Belirli bir süre için (örneğin; 1 ay) sizin adınıza rezerve edilen araçtan vazgeçmeniz durumda kapora bedeliniz yanabilir. Ayrıca verilen süre (genellikle 1 ay) içerisinde noter işlemlerini halletmeniz ve paranın geri kalanını da ödemeniz gerekmektedir. Verilen süreyi geçirmeniz durumunda kapora için yatırılan paranın yanması söz konusu olabilir.

Bunu göz önünde tutarak aracı almaya karar vermeniz ve size verilen süre içerisinde gereken prosedüre uymanız mağduriyet yaşamamanız için önemli.

Araç bayii tarafından verilen noterden almanız gereken belgelerin örneği.

Noterden Alınacak Belgeler

Araç bayiine kaporanızı yatırıp, almak istediğiniz otomobili kendiniz için ayırttıktan sonraki aşamada, sıkıcı ancak bir o kadar da önemli olan noter işlemleri bulunmaktadır. Noterden onaylatmanız gereken bazı belgeler bulunmaktadır ve araç bayii sizden bu belgeleri istemektedir.

Öncelikle en yakın notere gidip sahip olduğunuz engelli sağlık kurulu raporunu iki nüsha olarak tasdik ettirmeniz gerekmektedir. Bu işlemi yapabilmek içinse engelli kişinin ve varsa yasal vasilerinin kimliği ibraz edilir. Engellinin;

  • Zihinsel engeli yoksa sadece kendisinin kimliği,
  • Zihinsel engeli varsa ve 18 yaşından küçükse vasileri olan anne ve babasının kimlikleri,
  • Zihinsel engeli varsa ve 18 yaşından büyükse mahkemenin tayin ettiği vasinin kimliği gerekir.

Engelli raporunun iki adet tasdikli nüshasının yanında noterden;

  • Vekaletname,
  • Taahhütname,
  • İlgili Trafik Tescil Şube Müdürlüğü’ne Taahhütname ve Muvafakatname,

belgelerini de almanız gerekmektedir. Bu belgelerin örneği araç bayisi tarafından size verileceği için noter bu belgeleri sizin adınıza kolaylıkla düzenleyebilecektir.

Not: Taahhütnamede yazması gereken Motor ve Şase numaraları yine araç bayinin size verdiği proforma faturaya göre düzenlenir.

Noter Ücreti

Tabii ki noterde gerçekleştirilen bütün bu işlemlerin belirli bir ücreti var.

  • Vekaletname ücreti: 129.13 TL,
  • Taahhütname ücreti: 77.04 TL,
  • İlgili Trafik Tescil Şube Müdürlüğü’ne Taahhütname ve Muvafakatname ücreti: 77.04 TL,
  • İki adet engelli raporu nüshası ücreti: 84.44 TL.

Toplamda 367,65 TL noter masrafı bulunmaktadır.

Noterdeki işlemleri hallettikten sonra ise noterden aldığınız belgeleri ve aracın kalan bedelini yatırdığınızı gösteren banka makbuzunu aracı satın aldığınız otomobil bayiine teslim etmeniz gerekmektedir.

Not: Araç bayii aracın bedelinin bir kısmını elden vermenizi, bir kısmını ise banka hesabına yatırmanızı isteyebilir.

Araç Teslimi

Prosedürel işlemlerin tamamlanmasından sonra aracınız birkaç gün içerisinde teslim edilir. Bu süreç içerisinde teslim almadan önce aracınıza ekstra donanımlar ekletebilirsiniz. Seramik boya koruması, navigasyon ve geri görüş kamerası, rüzgarlık, motor koruma, park & yağmur sensörleri, sis farı gibi aldığınız donanımda olmayan bazı ekstra donanımlar ekletilebilir.

Aracı satın almadan önce fiyat pazarlığı yaparken park ve yağmur sensörü gibi ucuz donanımsal ekstraları araç fiyatına dahil olarak istemeniz faydanıza olur. Zira çoğu bayii bunları ücretsiz olarak ekleyebiliyor.

Aracınızın teslim sürecinde plaka ve trafiğe çıkış kaydı işlemleri aracı aldığınız bayii tarafından yapılmaktadır. Ayrıca zorunlu trafik sigortanızı ve KASKO’yu araç bayii içerisinde bulunan sigorta biriminden yaptırabileceğiniz gibi kendi sigorta acentenize de yaptırabilirsiniz. Her iki durumda da trafik çıkış kaydı ve zorunlu trafik sigortası yapıldıktan sonra aracınız teslim edilir.

Abdullah YARGI