Fransızca kökenli sözcük olup, üniversite eğitim ve edebiyat fakültelerinden mezun olmayan bireylerin öğretmenlik yapabilmeleri için gerekli olan eğitim sertifika programına verilen addır ve genellikle “pedagojik formasyon” olarak kullanılır. Türkçe asıl doğru kullanımı biçimlenme’dir. “Biçimlenim, Yetişim” gibi karşılıkları da vardır.
Pedagojik formasyona tanımlamaya girişmeden önce ‘pedagojiyi’ tanımlamak yerinde olacaktır.
Pedagoji; eğitimin teori ve pratiğine daha geniş bir şekilde değinir ve bunun öğrencilerin terbiyesini nasıl etkilediğini ifade eder. Pedagoji, akademik bir disiplin olarak ele alındığında, bilgi ve becerilerin eğitim bağlamında nasıl değiştirildiğinin incelenmesi ve öğrenme sırasında meydana gelen etkileşimleri ele alır. Pedagojiler, ortaya çıktıkları farklı sosyal, politik ve kültürel bağlamları yansıttıkları için büyük ölçüde farklılık gösterir.
Pedagojik Formasyon: Eğitim bilimi demek olan “Pedagoji” ile yetiştirme, biçimleme ve biçimlenim anlamına gelen “Formasyon” kelimelerinin birleşimiyle kullanılan kalıptır. “Pedagojik Formasyon Programı” kelimesinin Türkçe karşılığı aslında “Eğitim Bilimi Biçimlendirme Programı” kullanılmalıdır. Belirli lisans programlarını okumakta olan öğrenciler öğretmenlik ilim, incelik ve mesleğini öğretmek; teknik bilgiler vermek amacıyla öğretmenlik mesleğinde yetkinlik kazanmasını sağlayan programdır.
Program ayrıca öğrencilere metodolojik ve pratik bilgiler sağlar ve gelecekteki öğretmenlik mesleğinde onlara rehberlik eder.
Bu program kapsamında Sınıf Yönetimi, Öğretmenlik Mesleğine Giriş, Eğitim Psikolojisi, Öğretmenlik Meslek Etiği, Öğretim Yöntemleri ve Eğitim Felsefesi gibi dersler verilmektedir. Eğitim Bilimi Biçimlendirme Programı (Pedagojik Formasyon Programı) verme yetkisi YÖK (Yüksek Öğretim Başkanlığı) tarafından belli üniversitelere verilmektedir ve her üniversite kendi unsur ve kontenjanlarını belirlemektedir. Uzun zamandan beri Pedagojik Formasyon Programı bulunan bazı üniversiteler; Erzurum Atatürk Üniversitesi, Anadolu Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Bilecik Şeyh Edebali Üniversitesi, Bülent Ecevit Üniversitesidir.
Eğitim Bilimi Biçimlendirme Programına katılabilmek için Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu tarafından belirlenmiş Lisans programlarından birinden mezun olma zorunluluğu bulunmaktadır.
Mevlüt TAPAN