Devremülk; son zamanlarda Türkiye’de artış gösteren, genellikle tatil anlayışını farklı bir boyuta çekmek için gerek deniz ve sahillere yakınlık imkanı veren tatil köylerinde, gerekse kaplıca otellerinde; yıl içerisinde belirli bir zaman diliminde ikamet edilmek kaydıyla satılan bir mülk çeşididir.
Devre mülk fikrini İngilizler ortaya çıkarmıştır. Avrupa ve birçok ülkede yaygınlaşan bu sisteme tatil evi paylaşımı, zaman paylaşımı gibi isimler takmışlardır. Paylaşım denmesinin sebebi, aynı mülkü birden fazla kişiye kullanma imkanı vermesidir. Detaylarını birazdan paylaşacağım…
Bir mülkün, yılın belli dönemine mahsus olarak mülkiyet hakkının alınması anlamına gelen devremülk, Türkiye’de ilk olarak Muğla ili içerisindeki Bodrum, Turgut Reis tatil beldesinde uygulanmıştır.
Devremülk yılın belli döneminde, en az 15 gün olmak kaydıyla satın alınabiliyor. Herhangi bir araziyi, daireyi, tarlayı satın aldığınızda sahip olduğunuz mülkiyet hakları neyse, devre mülkte de odur. Alan kişinin ölümüyle mülkiyet hakkının sonlanmadığı, geride kalanlara miras olarak kalabilen, alan kişilerin ister satıp ister kiraya verebildiği, isterse de kendine tahsis edilmiş zaman diliminde kullanabildiği bir mülk çeşidi.
İşin mevzuat boyutundan bahsetmek gerekirse; devremülkün Kat Mülkiyeti Kanunu‘ndaki tanımı şöyledir: “Mesken olarak kullanılmaya elverişli bir yapı veya bağımsız bölümün ortak maliklerinden her biri lehine bu yapı veya bağımsız bölümden yılın belli dönemlerinde istifade hakkı, müşterek mülkiyet payına bağlı bir irtifak hakkı olarak kurulabilir. Bu hakka devre mülk hakkı denir.“
Devre Mülk Uygulaması Kullanım Hakları, Faydaları
Daha çok tatil düşüncesiyle kullanılan bu sistem genellikle kaplıca, ılıca, tatil köyü gibi tesislerde tercih edilmektedir. Süresi en az 15 gündür. Daha fazla bir zaman diliminde kullanılmak istenirse, bu süreler 15 günün katları şeklinde ilerler. Mesela; 30 gün, 45 gün veya 60 gün gibi zaman dilimlerini kapsayacak şekilde satın alınabilir.
Devre mülk hakkı, mesken nitelikli kat mülkiyetine veya kat irtifakına çevrilmiş yerlerde veya müstakil yapılarda kullanılabilir. Arsa, işyeri, ofis gibi taşınmazlarda bu hak kullanılamaz. Üst kısımda dediğimiz gibi aldığınız devre mülk için sahip olduğunuz haklar, satın aldığınız bir evin tapusuyla doğan haklarla aynıdır ve tapuludur. Aldığınız tarihler arasında kullanmadığınız takdirde başka bir tarihe devir edilemez. Devre mülk alanlar o dairenin veya konutun yılın sadece o dönemi için bütün haklarını satın almış olur. Devre mülkün bulunduğu alanda eğlence alanlarını, spor tesislerini, otoparklarını kullanabilirsiniz. Mülkün bakımı ve onarımı devremülk uygulamasını satın aldığınız firmaya aittir. Zarar verdiğiniz ürünlerden veya eşyalardan siz sorumlu olursunuz. Ayrıca sizden yıllık aidat alınır.
Kanundaki yeri ise;
Aksi resmi senette kararlaştırılmadıkça devre mülk hakkının bağlı olduğu pay, devrelerin sayı ve süreleri esas alınarak eşit bir biçimde belirlenir.
Ana taşınmaz mal ile bağımsız bölümlerin ve müstakil yapıların tapu kütüklerinin beyanlar hanesine, bağımsız bölüm veya yapı üzerinde devre mülk hakkı kurulduğu işaret edilir ve düzenlenecek tapu senedinde de bu husus belirtilir.
Üzerinde devre mülk hakkı kurulacak yapı veya bağımsız bölümlerin ortak malikler arasında dönem süresi, devir ve teslimi ile istifade şekil ve usulleri, yöneticilerin seçimi ile hak ve sorumlulukları, büyük onarım için ayrılacak dönem, bakım masrafları gibi hususlar devre mülk sözleşmesinde belirlenir.
Ortak malikler, kendi aralarından veya dışarıdan bir gerçek veya tüzel kişiyi yönetici ve kat malikleri kuruluna temsilci olarak tayin ederler.
Kat mülkiyetine çevrilmiş birden fazla bağımsız bölümlerden bazılarının üzerinde devre mülk hakkı kurulması, aksi yönetim planında kararlaştırılmamışsa, diğer bağımsız bölüm maliklerinin muvafakatlerine bağlı değildir.
Üzerinde devre mülk hakkı kurulan yapı veya bağımsız bölümün ortak malikleri, aksi sözleşme ile kararlaştırılmamışsa, şüyuun giderilmesini isteyemezler.
Devre mülk hakkı sahiplerinin hak ve borçları, yetki ve sorumluluklarının tespit ve uyuşmazlıkların çözümlenmesinde bu Kanunda, sözleşmede veya yönetim planında hüküm bulunmayan hallerde Türk Medeni Kanunu ve ilgili diğer kanun hükümleri uygulanır.
Emre KÖME