“Proje” sözcüğü Fransızca asıllı olup, “düşünülerek tasarlanmış tasarı” anlamına gelmektedir. Önceden belirlenmiş ve bir süre içinde değişim gerçekleştirmeyi amaçlayan, birbirleriyle ilişik amaç ve ülküsü olan, uygulama neticesinde farklı ürünlerin ortaya konulabildiği çalışmalara proje denilir. Bilimsel çalışma olarak nitelendirilen projelerde; gözlem yoluyla bilgi toplama, bulguların düzenlenmesi, veriler arası neden-sonuç ilişkisinin kurulması ve araştırılması, sonraki nesillere bilgilerin ve sonuçların aktarılması söz konusudur. Projenin süreci, projenin ilk ortaya çıkışıyla başlar. Fikir kâğıda döküldüğünde e geliştirilmesi ve yürütülmesi, akabinde ise tamamlanması ve değerlendirilmesi devam eder. 

Proje Hazırlama

Her şeyden önce proje bilimsel bir çalışma olmalıdır. Projenin her aşaması önemlidir ve bilimsel çalışmanın tüm niteliklerinin görülmesi gerekmektedir. Proje çalışmasının küçük bir merak ve gözlemle başladığı bilinmelidir. Çevresel yaşam ve etkenlerin merak edilmesi, bu doğrultuda konuya ilişkin gözlem yapılması proje hazırlama safhasının ilk adımıdır. Çalışmanın bilimsel olması açısından uygulanması gereken birtakım adımlar bulunur. 

Birtakım Önemli Adımlar: 

  1. Proje Konusunun Seçimi: İlgi çekecek ve üzerinde düşünülecek, merak konusu arz eden bir konu seçilmelidir. Bu hususta çeşitli fikirler akla gelebilir. Tüm düşünce ve fikirler not edilmeli, asla hemen karar verilmemelidir. Akabinde doğru ve en merak edici konu seçilmelidir. 
  2. Bilgilerin Toplanması: Konu seçiminden sonra konuya ilişkin kitap, dergi, bilgisunar ağı, kaynak kişi ve kurumlardan farklı yollarla bilgiler toplanmalıdır. Yazılı, sesli, görsel ve sözlü her tür materyal elde edilmelidir. 
  3. Projenin Tanımlanması: Proje fikri ortaya çıktıktan sonra ise edinilen bilgilerin ışığında proje tanımlanmalıdır. Proje amacı, hedef ve yönetimi, uygulama aşamaları, çalışma çizelgesi ile beklenen sonuçları doğru ve açık bir şekilde tanımlanmalıdır. 
  4. Projenin Yürütülmesi: Belirlenen hedef, gaye, yöntem, uygulama aşamaları ve takvim hazırlanmalıdır. 
  5. Değerlendirme ve Rapor Yazımı: Bu süreçte proje süresi boyunca belli aralıklarla ve de proje tamamlandığında proje sonuçlarıyla etkisi üzerine değerlendirme yapılır. Önceki çalışmalarla karşılaştırmalar yapılarak amacına ne denli ulaşıldığı tespit edilip, belirtilir. Raporda ise proje çalışmasında edinilen sonuçlar yazılır. En önemli bölüm bu kısım olup, bulgular, yazılı ve görsel araçlarla durum ifade edilir. 

Proje Hazırlamasında Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Bütün projeler yaratıcı, bilimsel, uygulanabilir, fayda sağlayıcı, açık ve net olmalıdır. 
  • Problem iyi biçimde tanımlanmalı; amaç, hedef ve faaliyetler arası anlam ilişkisi kurulmalıdır. 
  • Sürdürülebilir olmalıdır. 
  • Projeler, projeleri hazırlayan kişilerin kendi özgün eserleri olmalı ve asla önceki bir yarışmaya katılmamış, işlenmemiş olması gerekir. 
  • Alanına yeni, özgün, estetik bakış açısı kazandırmalı. 
  • Neticesinde amaç ve ülkülere ulaşıldığı bilimsel olarak gösterilmelidir. 
  • Topluma yarar sağlayıcı olmalıdır. 

Proje Raporunun Bölümleri

  • Giriş
  • Araç-Gereç ve Yöntem
  • Netice ve Tartışma
  • Kaynakça
  • Örnekleme
  • Teşekkür
  • Proje Özeti

Mevlüt Baki TAPAN