Dostlar bilirsiniz ben genelde tarih konularında yazıyorum. Fakat bugün size son günlerde gündemde olan bir durumun tarihinden bahsetmek istiyorum. Çoğumuzun bildiği üzere son zamanlarda yabancı kuralı ülkenin en önemli gündem maddelerinden biridir. Özellikle Mili Takım Teknik Direktörümüz Lucescu’nun açıklamalarıyla başlayan ve üzerinde hala konuşulan bu konu hakkında pek çok kişi yorum yaptı. Ve sanırım bu yabancı kuralı daha epey konuşulacağa benziyor. Zira bildiğiniz gibi özellikle bu sene süper lig kulüplerimiz yaptıkları yabancı transferlerle adlarından söz ettiriyorlar. Zaten bunda tabii ki yabancı kuralının değişmesinin ve 14 yabancı kuralının getirilmesinin büyük payı var. İşte her ne kadar bu kuralın değişmesini doğru bulanlar olduğu gibi yanlış bulanlarda var. Bu kuralı savunanların genelde üzerinde yoğunlaştıkları yorum ise ülkeye bu sene özellikle kaliteli yabancı futbolcuların gelmiş olmasıdır. Bu kuralı yanlış bulanların genel görüşü ise milli takımda yer alan yerli futbolcuların kendi takımlarında fazla süre alamamasıdır. Bu kuralın iyi mi yada kötü mü olduğunu zaman gösterecek fakat benim açımdan bu kuralın en önemli tarafı yerli futbolcularımız için geçerlidir. Madem ki böyle bir kural var forma aslanın ağzında, yerli futbolcularımız daha çok çalışmalı ve bu saye de kendi takımlarında olmasa da Avrupa’da boy gösterebilecek seviyeye gelmelidirler. Çünkü bu zamanda ki sistemde artık her takımdan her futbolcudan dünyadaki pek çok kulüp haberdar. O yüzden bizim futbolcularımız kendi takımlarında süre alamasa da çalışmaları ve yeteneklerini arttırmaları ile başka kulüplerin muhakkak ilgisini çekecektir. Ya da mutlaka kendi kulüplerinde hak ettikleri değeri göreceklerdir. Yeter ki takımlarının emekçileri olduklarını unutmasınlar.

Evet dostlar mini bir değerlendirme ve yorumdan sonra yabancı kuralının geçmişine bakalım. Öncelikle Türkiye’de yabancı oyuncu devri 1951 yılında Arjantinli oyuncu Oscar Garo’nun İstanbul’un Adalet takımına transfer olması ile başlar. Oscar Garo, Türkiye’de ilk profesyonel yabancı futbolcu olarak tarihe geçmiştir. 1951 yılında başlayan yabancı oyuncu devrimi 1966 yılına kadar 1 yabancı oyuncu kuralı olarak devam etti. Takımlar bu yıllar içinde sadece bir yabancı oyuncu oynatma hakkına sahip oldular. 1966 yılında bu sayı ikiye çıktı daha sonra 1989 yılında üç futbolcuya çıkarıldı. Yine bu sayı 1996 yılında dörde çıktı ve 1999 yılında beşe çıkartıldı. 2000 yılına gelindiğinde kural 5+1 olurken 2001 yılında ise kural 5+1+2 olacak şekilde takımların yabancı oyuncu bulundurmasına izin verildi. Dilerseniz tekrar kuralın değiştiği 2005-2006 senesinden sonra günümüze kadar yıl yıl kuralı ortaya koyalım.

Oscar Garo, Türkiye’ye gelen ilk profesyonel yabancı futbolcu.

Yabancı Kuralı Değişiklikleri

2005-2006 yılı: Süper lig takımları 6 yabancı futbolcu oynatabildi.

2007-2008 yılı: Sezon başında 6+1 kabul edilirken ligin devre arasında kural 6+2 olarak devam etti ve sonunda 6+2+2 olarak belirlendi. Yani 6 yabancı oyuncu sahada 2’si yedek kulübesinde 2’si de tribünde olacaktı.

2009-2010 yılı: Kural 6+2 sistemi ne geçilerek değişti. Yani ilk on birde 6 yedek kulübesinde 2 yabancı futbolcu maç kadrosunda olabilecekti.

2010-2011 yılı: Kural 6+2+2 olarak belirlendi. Yeni kuralda şöyle bir sistem uygulandı. Kulüpler 10 yabancı oyuncu transfer edebiliyorlardı. Fakat son artı ikide ki oyuncular maç kadrosuna alınmıyordu.

2011-2012 yılı: Yabancı oyuncu transferinde sınır kalkarken kulüplerin maç kadrolarında 6+2 yabancı oyuncu bulundurma kuralı devam etti.

2013-2014 yılı: Kural 6+0+4 olarak değişti. Takımlar en fazla 10 yabancı oyuncu transfer ederken esame listesine 6 isim yazabildiler.

2014-2015 yılı: Kural yine değişti. Federasyon önceden 5+0+3 şeklinde duyurduğu kuralı 5+3 olarak değiştirdi. Yeni kurala göre takımların 8 yabancı oyuncu transfer etmelerine izin verildi. 5 oyuncu sahada 3 oyuncu tribünde olacaktı.

Yabancı Kuralı Şu Anda Nasıl Uygulanıyor?

Federasyon, Kulüpler Birliği ile anlaşarak 2015-2016 yılı sezonunda kuralı yeniden değiştirdi. Yeni kurala göre kulüpler 28 kişilik kadrolarda 14 yerli 14 yabancı oyuncu bulundurabilecek. Yeni sisteme göre maç kadrolarında herhangi bir yabancı oyuncu sınırı bulunmayacak. Yani takımlar istedikleri takdirde sahaya 11 yabancı oyuncu ile çıkabileceklerdir. Yalnız 18 kişilik maç kadrosunda 7 yerli oyuncu bulundurmak zorunlu olacaktır. Öte yandan bu 7 yerli oyuncudan birinin de alt yapıdan çıkmış olması gerekiyor. Yine kuralda Türk asıllı olup yabancı milli takımlarda futbol oynayan futbolcular da yabancı futbolcu sayılacaktır.

İşte dostlar elimden geldiğince yabancı kuralının geçmişten günümüze geldiği hali anlatmaya çalıştım. Bu kural yine değişir mi bilinmez ama üstüne daha bir çok yorum yapılacağı gün gibi ortadadır. Sayılar ve kurallar değişse de ülke futbolumuz lig ve futbol kalitesi olarak Avrupa ligleriyle yarışır hale gelmelidir. Bunun içinde en başta federasyonumuza, takımlarımıza ve futbol medyamıza büyük iş düşüyor. Yabancı oyuncu kuralı tartışmaları dışında en başta alt yapıdan nasıl oyuncu yetiştirilir bunun çarelerini düşünmek gerek. Oyuncu yetiştirme işini halledersek inanın yabancı oyuncu kuralı bu ülkede tartışılacak bir konumda bile olmaz. Yeter ki bizim evlatlarımız çalışsınlar ve kendilerini göstererek ülke futbolunu katkı verme çabasında olsunlar…

Mesut BULDU