Hadrian Latince: Publius Aelius Hadrianus Augustus; 24 Ocak 76 – 10 Temmuz 138) 117 ila 138 yılları arasında Roma imparatorluğu yapmıştır.

Picenum’daki İtalyan Atri şehrinden İspanya’ya yerleşen İspanyol ailenin çocuğudur.

Babası senator rütbesinde idi ve İmparator Trajan’ın ilk kuzeniydi. Trajan’ın imparator olmadan önce ve muhtemelen Trajan’ın karısı Pompeia Plotina’nın emriyle Trajan’ın büyük yeğeni Vibia Sabina ile evlendi. Plotina ve Trajan’ın yakın arkadaşı ve danışmanı Lucius Licinius Sura, Hadrian’a karşı iyi bir şekilde görevlendirilmişti. Trajan öldüğünde, dul eşi ölümünden hemen önce Hadrian’ı imparator olarak atadığını iddia etti.

Roma ordusu ve Senatosu Hadrian’ın imparatorluğunu onayladı, ancak önde gelen dört senatör yasadışı bir şekilde kısa süre sonra öldürüldü.

Öldürülen senatörler Hadrian’a karşı çıkmışlar ya da imparatorluğunu tehdit etmiş görünüyordu ve senato onu bundan Hadrian’ı sorumlu tuttu ve onu asla affetmedi. Trajan’ın Mezopotamya, Asur, Ermenistan ve Dacia’nın bazı bölgelerindeki bölgesel kazanımlarından vazgeçerek seçkinler arasında desteğini kaybetti.

Hadrian, istikrarlı, savunulabilir sınırların geliştirilmesine ve imparatorluğun farklı halklarının birleşmesine yatırım yapmayı tercih etti.

Britannia’nın kuzey sınırını belirleyen Hadrian Duvarı‘nı inşa ettiği biliniyor.

Hadrian kendi İmparatorluk ideallerini ve kişisel çıkarlarını sürdürdü. İmparatorluğun hemen hemen her bölgesini ziyaret etti, İmparatorluk uzmanları ve yöneticileri emekli oldu

Askeri hazırlığı ve disiplini teşvik etti ve çeşitli sivil ve dini kurumları ve inşaat projelerini teşvik etti, tasarladı veya kişisel olarak sübvanse etti.

Roma’da Panteon’u yeniden inşa etti ve geniş Venüs ve Roma Tapınağı’nı inşa etti. Mısır’da İskenderiye Serapeumunu yeniden inşa etti. Yunanistan’ın ateşli bir hayranıydı ve Atina’yı İmparatorluğun kültürel başkenti yapmaya çalıştı, bu yüzden orada birçok zengin tapınağın inşasını emretti.

Hadrian’ın son yılları kronik hastalıklardan dolayı gölgelendi. Bar Kokhba isyanını panhelenik idealinin başarısızlığı olarak gördü.

Vibia Sabina ile olan evliliği mutsuz ve çocuksuzdu; 138 yılında Antoninus Pius’u kabul etti ve Antoninus’un Marcus Aurelius’u ve Lucius Verus’u kendi varisleri olarak kabul etmesi şartıyla onu halef olarak aday gösterdi.

Hadrian aynı yıl Baiae’de öldü ve Antoninus Senato’nun muhalefetine rağmen onu gözaltına aldı.

Edward Gibbon onu imparatorluğun “beş iyi imparatoru” arasında “hayırsever bir diktatör” olduğunu söyler.

Hem büyük kişisel cömertlik hem de aşırı zulüm kapasitesine sahip esrarengiz ve çelişkili olarak tanımlanan karakteri, doyumsuz merak, kibir ve hırs tarafından yönlendirilen bir ruh yapısı olduğu düşünülmektedir.

Hamza ERBİR