Malezya’ya bir kez yolunuz düşmüş ise, mutlaka kuş cümbüşüne şahit olmuşsunuzdur. Doğa hep canlıdır ve bu ülkede birbirinden güzel binlerce kuş günün her dakikası şarkı söyler, konuşur ve bazen de sesleriyle insanları rahatsız eder. Bu kuşlardan biri de, şüphesiz, en bilineni Asya Koeli (Asian Koel Bird)’dir. Türkçe tabirle oldukça cırtlak bir ses tonuna sahip olan bu kuş, müzikal dille söylersek, ses düzeyini her saniye bir ton artırır ve maksimum seviyeye ulaşır. Yani, Do ile başlayıp Si ile bitirmek gibi bir şey. Özellikle sabahları, insanları güçlü sesiyle uyandırmayı çok iyi bilir. Çok eski zamanlardan beri Asya’da kutsal olarak kabul edilmiş Koel, basit bir Avrupalı kuştan kesinlikle fazlasıdır.
Kuşun latincesi Eudynamys Scolopaceus’tur. Guguk kuşu ailesinin bir üyesidir. Çin’de, Hindistan’da ve genel olarak Malezya, Singapur ve Endonezya’da yaşamını sürdürürler. Asya Koeli, yumurtalarını, kulağa garip gelecektir, siyah karga yuvalarına bırakır ve burada kuluçkaya yatar. Bu da kuşun, diğer kuşların yuvalarını işgal ettiği anlamına gelir. Asya kuşları arasında onu özel yapan özelliği, meyve ile besleniyor oluşudur. Hint şiir geleneğinde sürekli adı geçen bir kuştan bahsediyoruz. Asya Koeli’nin boyları 45 cm kadar ve oldukça iri bir kuş. Erkeğinin tüyleri siyah, kuyruğu gri, gözleri ateş kırmızısı, kuyruğu uzun ve tırnakları oldukça keskin. Dişisi, koyu kahverengi ve üzerinde sarı benekli, gözleri ateş kırmızısı, daha narin gagalı ve kuyruk kısmında beyaz renkli çok sayıda çizgi bulunur. Asya Koel kuşunun birçok farklı çeşidi bulunuyor. Fakat kuş uzmanlarına bu tür, Endonezya’nın Sulawesi bölgelerinde doğup tüm Asya’ya yayılmış gizemli bir kuştur. Asya Koel’i, Avustralya’da da yaşar ve pek çok bölgeye yayılmıştır. Asya Koeli, ağaçlıklı alanlarda yaşar. Sri Lanka, Hindistan, Bangladeş, Malezya, Endonezya gibi nemli ve tropikal ülkeler onların yaşam alanlarıdır. Çabuk ürerler ve bulunduklari yerde kuş kolonileri kurabilirler. Endonezya’nın Java ve Sumatra adaları arasında kalan Lampung bölgesindeki Krakatoa denilen aktif yanardağ çevresinde büyük koloniler kurmuşlardır. İlk kez 1980’lerde Singapur’a yerleşmişler ve buradan da tüm Asya’ya yayılmışlardır. Hızlı uçarlar ve uzun mesafeleri dahi hızlı bir şekilde katederler.
Yüksek sesli çığlıkları sebebiyle bu kuşlar, Güney Asya folklörü, şiiri ve efsanelerinde önemli bir yer edinmişlerdir. Güzel şarkı söylemeleri sayesinde, antik Hint Manusmriti yazı dilinde dahi bu kuşlar kendilerinden söz ettirmiştir. Hindistan’ın Puducherry eyaletinin simgesi Asya Koeli’dir.
Hindistan’da bir zamanlar kafes kuşu olarak beslenen bir kuş imiş. Bu kuş, Hindistan’da tam 14 yıl tutsak olarak hayatta kalmayı başarmış. Belki de bu yüzden ses tonu çok yüksektir, kim bilir. Çünkü öttüğü zama, her nasılsa, ”Kimse var mı beni buradan kurtaracak” gibi bir edayla ötüyor. Demek ki, insanoğlu da hareketlerine dikkat etmeli ve özellikle de şu günlerde tüm dünyayı kasıp kavuran Korona virüsünden dersler çıkarmalıdır. Çünkü Asya Koel’i kuşu dersini almış gözüküyor.
Furkan Arısoy