Patent, herhangi bir buluşun veyahut icadın kişinin kendi çabasıyla ortaya çıkardığı ürünü; üretme, satma, kullanma ya da pazarlama hakkını elinde bulundurmasıdır. Buluşlar patent verilmesinin ana nedeni buluş yapan kişilerin özendirilmesi, ödüllendirilmesi buluşun yayılması ve bundan faydalanmaktır.

İlk patent İtalya’da 15. yüzyılda başlamıştır. Daha sonrasında 1790’lı yıllarda Amerika’da, 1 yıl sonra yani 1791 yılında Fransa’da verilmiş, ardından birçok ülke patent verme uygulamasına geçmiştir. Yapılan icadın patentinin alınması icadın yapıldığı ülkenin sınırları içerisinde geçerlidir ancak; yapacağınız tek başvuru dahilinde patent işbirliği antlaşması ile birden fazla ülkede patent almak, icadı yapan kişi için mümkündür.

Patent kişinin kendine veyahut kurumun kendisine ait bir mülk olarak gösterilir. Bu mülk nedensiz kendi isteği üzerine satılabilir, devretme işlemi uygulanabilir ya da miras bırakılabilir. İcadı yapan kişi icad için aldığı patenti başkaları tarafından kullanıldığını öğrendiğinde kullanmasını engelleyebilir, satışını ve üretimini durdurabilir. Patenti başka birinin elinde olan üreticiler, icadı yapan kişi mahkemeye verdiğinde mahkeme heyeti tazminat ödemeye hükmeder. İstediğine elinde bulundurduğu hakları lisans yoluyla belli süreler dahilinde verebilir. Aynı zamanda iş imtiyaz hakkı da kazanmış olur.

Patent Verilecek Üründe Aranılan Özellikler

  • Yapılan icadın başkaları tarafından yazıya dökülmemiş, sözlü veya uygulamalı kullanılmamış olması gerekir.
  • Yapılan icadın uzman biri tarafından kolayca yapılıp uygulanamaması gerekir.
  • Yapılan icadın pratik bir şekilde uygulamaya geçilmesi özelliğini taşıması gerekir.

Patent Verilemeyen/Alınamayan Konular

  • Bilimsel kuramlar, keşif buluşları ve metodlar
  • Bilgisayar yazılım işlemleri
  • Edebiyat ve sanat eserleri
  • İnsan ve hayvan üstünde uygulanabilecek cerrahi ve tadavi operasyonları
  • Kamu ahlakına aykırı konular ve buluşlar
  • Ekonomik ve mali konular
  • Şanş oyunları

Patent nasıl alınır?

Öncelikle başvuru formunu Türk Patent Enstitüsünden temin edebilirsiniz. Temin ettiğiniz bu formu bilgisayar veya daktilo ortamında dolduruyorsunuz. A4 kağıdına yapılan icadın açık ve ayrıntılı bir biçimde yazarak, Tarifname adı verilen belgeyi hazırlıyoruz. Ayriyetten yapılan icadın korunmasını istediğiniz bölümleri de istemde bulunabilirsiniz. Farklı bir A4 kağıdına en az 50 kelimelik teknik bilgi detayından bahsetmeniz; ek olarak da yapılan icadın daha iyi anlaşılması adına resimlerini çekip vermeniz gerekebilir. Son olarak başvuru ücreti yer almaktadır. Başvuru ücretini yatırdıktan sonra dekontunu dosyayla birlikte teslim edebilirsiniz.

Mobil imzanız varsa online patent başvurusunu mutlaka ‘Internet Explorer’ üzerinden yapınız. Diğer tarayıcılarda resimde olduğu gibi E-imza, Mobil imza kısmındaki giriş formu görünmemektedir.

Online Patent Başvurusu

Patent başvurunuzu https://online.turkpatent.gov.tr/CES/ adresi üzerinden çevrim içi olarak yapabilirsiniz. Online başvuru yaparken Internet Explorer adlı tarayıcıyı (browser) kullanmanız tavsiye edilir. Chrome, Opera gibi diğer tarayıcılarda TPE’nin ‘e-imza/mobil imza‘ için geliştirdiği java uygulaması çalışmamaktadır.

Mobil imzanız varsa Türk Patent İşlemleri’nin online işlemler sayfasından patent başvurusu yapabilirsiniz. Başvuru ücretinde de mobil imza başvurularına özel indirim bulunmaktadır. E-imza ile başvuruda da gelen ekranda sizden istenen bilgileri doğru bir şekilde girmeniz ve istenen belgeleri (istem belgesi, tarifname, resimler) yüklemeniz gerekmektedir. Kişisel bilgiler ve evrakı yükledikten sonra işlem ücretini kredi kartı ya da havale ile ödeyebilirsiniz.

E-imzanız yoksa yine yukarıda verdiğimiz adresi tarayıcınıza yazarak online işlemler bölümüne girmelisiniz. Buray T.C. kimlik numarası ya da e-devlet şifresiyle giriş yapabilirsiniz. Oluşturmuş olduğunuz başvuru formunu bir ay (30 gün) içerisinde Türk Patent Enstitüsü’ne ulaştırmanız gerekir. Ulaştırmadığız takdirde ise başvurunuz iptal edilir.

Emre KÖME