Foreign Exchange kelimelerinin ilk hecelerinden meydana getirilen Forex; 5,5 trilyon doların üzerinde günlük işlem hacmiyle dünyanın en büyük ve en likit finans piyasasıdır. Bu piyasada başta ülkelerin yasal para birimleri olmak üzere altın, gümüş gibi kıymetli madenler; dış ticarete konu olan zirai ürünler (baklagiller, pamuk,tütün vs.) , petrol ve petrolün türevleri , hisse senetleri, borsada kota edilebilen (borsada alınıp satılabilen, işlem gören) emtialar yatırım maksadı ile değerlendirilebilir.
Dünyanın en likit piyasası olarak kabul edilen Forex’de Sermaye Piyasası Kurulu tarafından lisansı bulunan aracı kurumda açılacak forex müşteri hesabı ile dileyen herkes, 5 gün 24 saat olmak üzere yatırımlarını yapabilirler. 5 gün 24 saat online işlem yapılabilme özelliği ile Forex Küresel finans piyasası Güneşin Batmadığı piyasa olarak addedilir. FOREX, Türkiye’de ise 2011 yılının Ağustos ayında 28038 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğ ile SPK mevzuatına alındı. Böylece yatırımcıya ayrıca bir de devlet güvencesi sağlanmış oldu. Türkiye ‘ de 2015 Ekim ayı verilerine göre 1 Trilyon TL işlem hacmini gören Forex, günden güne büyüyen bir piyasa konumundadır.
Forex piyasasında işlem yapmak isteyen yatırımcı için belirlenen bir alt limit yoktur, ancak aracı kurumlar yatırım yapılacak ürün yelpazesine göre ve işlem durumuna göre bir alt limit uygulanabilir.
Piyasadaki yatırım enstrümanlarının çeşitliliği, çift yönlü işlem yapılabilme özelliği (hem alınabilen hem satılabilen), online işlem yapılabilmesi, kaldıraçlı işlem yapılabilmesi (piyasada alım satım işlemi yaparken yatırılan teminattan daha yüksek miktarlarda işlem yapılabilmesi) piyasa adına avantaj gibi görülse de kaldıraçlı işlemlerdeki yüksek getirinin yanında yüksek riskin de varoluşu işlemleri daha önemli hale getirebilir. Örneğin, sistem 1’e 100 kaldıracak kadar izin veriyorsa paranızın 100 katına kadar işlem yapabilirsiniz. 100 dolar teminatla 10,000 dolar değerinde işlem yapabilirsiniz. Altındaki işlemlerde ise kaldıraç oranının en fazla yarısı kullanılarak işlemler gerçekleştirilebilir.
Türkiye’de uygulanan azami kaldıraç oranı TL, Dolar ve Euro’ya dayalı ve altına dayalı yapılan işlemlerde 1:100’dür. Bunların dışında kalan varlıklarda ise kaldıraç oranı 50:1 olarak uygulanır. Kaldıraç oranının uygulanmasında aranılan diğer bir kriter ise yatırılan teminat tutarıdır. Başlangıç teminat tutarı 20,000 TL ve üstünde olan forex hesaplarında kaldıraç oranları 1’e 100 uygulanırken, 20,000 TL’nin altında kalan hesaplarda kaldıraç oranı azami 1 e 50 uygulanır. Başlangıç teminatı 20,000 TL ve üzeri bir teminatla açılan hesaplar daha sonra azalsa da kaldıraç oranı 1 e 100 olarak uygulanmaya devam eder. Dünyada ise bu oran 1 e 300, 1 e 400 gibi seviyelere kadar çıkmaktadır. Yatırılan teminatlar ise Devletin bir kurumu olan ve devlet tarafından güvence altına alınan Takasbank’da saklanır.
Faydalı olması temennisiyle…
Emre Kayaalp