İçinde bulunduğumuz gün belki senin ya da benim için önemli olmasa da dünyada yüz milyonlarca hatta daha fazla kişi için çok önemli sayın okuyucu. Bu kadar önemli bir güne değinmeden hakkında iki kelam savurmadan ıska geçmek doğru olmaz kanımca. Bir olayın tarihini bilmezsek o olayı günümüzde anlamakta zorluk çekeriz. O yüzden nereden gelir bu Sevgililer Günü  bir bakalım

SEVGİLİLER GÜNÜ’NÜN ORTAYA ÇIKIŞI

Sevgililer günü adını Antik Roma zamanında yaşamış ve adı Valentine olan bir papazdan alır. Günümüz Avrupa toplumunda Valentine sevgili anlamı da taşığı için bizim dilimizde bu gün sevgililer günü olarak adlandırılır. Bu özel günün adının Valentine abiden geldiği noktasında herkes hemfikir. Ancak işin civcivli tarafı ”Kim kardeşim bu Valentine? Bizi her sene bi dünya masrafa sokuyor.” sorusunun cevabında. Hakkında o kadar çok hikaye var ki, hangisi gerçek anlamak çok güç. Ben öne çıkan birkaçını sizlerle paylaşacağım. Ama öncelikle 14 Şubat’ın önemine bir bakalım.

ANTİK ROMA’DA 14 ŞUBAT’IN ÖNEMİ

14 şubat sevgililer günüRoma İmparatoru 2. Cladius zamanı . O zamanlar Roma’da Hristiyanlık yok, putperestlik hakim. Greko-Romen putperestliği. Güreş gibi bir şey değil sakın yanlış anlamayın. Yunan-Romalı karışımı demek. Bunu niye anlatıyorum şundan dolayı; Ocak ayının ortasıyla şubat ayının ortası Gamelyon Ayı olarak anılırmış. Bu ay Yunan Mitolojisinin Zeus’u ile Hera’sının kutsal evliliğine adanmış. Bir de 15 Şubat’ta yine Antik Roma’da bereket tanrısı Lupercus için Lupercaila Günü düzenlenirmiş. Bu günde  Lupercus’a keçiler adanırmış. Din adamları kurban ettikleri keçilerin derilerinin bir kısmını kafalarına geçirip Lupercus’u temsilen sokakta koşar yoldan geçene dokunurlarmış. En çok da genç kızlar bu çakma Lupercus’lara dokunmak istermiş. İnançlarına göre bu onlara doğurganlık getirirmiş. Arife günü olan 14 Şubat’ta daha önce birlikte olmamış gençler kura ile birbiriyle eşleşip bayram boyunca birlikte olurlarmış. Kızlar bir kutuya isimlerini yazıp atarlarmış, erkekler ise kutudan kendisine çıkan kız ile bayram boyunca çift olurlarmış. -”Öhöööm aile var” , +”Ee abicim ablacım tarihi gerçeği kırpamam kızacaksan Lupercus’a kız.”

AZİZ VALENTİNE VE SEVGİLİLER GÜNÜ

Dediğim gibi Aziz Valentine hakkında kesin bilgi veren yok. Öldüğü iddia edilen 270 yılı için Katolik Ansiklopedisi’nde eski şehitler kaydında 3 tane Valentine var. Gerçek puslu kalmış durumda. Bazılarına göre bir efsaneden ibaret.

Gelelim Aziz Valentine’nin 14 Şubat ile bağlantısına. Bir rivayete göre 2. Cladius erkeklerin eşlerini ve çocuklarını bırakıp orduya katılmadıkları gerekçesiyle tüm Roma’da evliliği yasak etmiş. Ama bizim Valentine rahat durmamış. Sevenlerin elinden tutmuş. Evlenmek isteyen çiftlerin nihaklarını yapmış. Yeri gelmiş durumu olmayanın beyaz eşya taksitine ortak olmuş. Bu durum 2. Cladius’un kulağına gitmiş. Adam koca imparator sinirlenmiş tabi. Çağırtmış Valentine’yi karşısına. Elleriyle yakasına yapışıp ”Ulan ben size bu ülkede evlenilmeyecek demedim mi?” demiş. Daha sonrasında ise idam ettirmiş. O kuytu köşelerde nikahlarını kıydığı, sahibinden kiralık ev aradığı, düğünleri için salon kiraladığı gençler Valentine’nin ölümünü duyunca çok içerlemişler ve her yıl aynı gün aşklarını ve Valentine’yi hatırlamışlar.

Bir diğer hikayede ise putperest Roma’da Valentine abimiz Hristiyan olmasından dolayı zindana atılmıştır. Zindanda gardiyanın görme engelli kız kardeşiyle sıkı bir arkadaşlık kurar hatta kızın gözlerini iyi ettiği söylenir. İdam edileceği gün ”Valetine’ninden” diye aşk notu bıraktığı da söylenir romantik aşığın.

14 ŞUBAT’IN SEVGİLİLER GÜNÜ OLUŞU

Roma Hristiyan olmuştu ancak 14-15 Şubat hala eski putperest dininin bayramı kutlanmaya devam ediyordu. M.S. 469 yılında Papa Simplicius bu duruma engel olmak için Lupercaila Bayramı’nı kaldırmış. İnsanları Hristiyanlığa ısındırmak için gençlerin kura çekimini engellememiş ancak tek farkla kağıtlarda artık sadece azizlerin ismi yazıyordu. 496 yılına gelindiğinde ise Papa Gelasius 14 Şubat gününü Valentine Günü ilan etmiş.

GÜNÜMÜZDE 14 ŞUBAT

Az çok yukarıda anlatılanlarla neyi kutladığımızın bilincine vardık umarım. Tarih iyidir güzeldir ama tarihte de yaşayamayız; O yüzden sevgililer gününün günümüzdeki etkilerine bakmakta yarar var. Sevgililer Günü bugünkü itibarını esas olarak ABD’li Esther Howland’a borçludur. Bu abla 14 Şubat 1847’de  ilk sevgililer günü kartlarını göndererek dünyaya bu günü tanıtmıştır. Daha sonra Esther abla bu kartların çok kaymağını yemiş, emekliliğini sıcak kumsallardan serin sulara atlayarak geçirmiştir.

Günümüzde 14 Şubat için kapitalizm oyunu tartışmaları süre dursun dünyada bir ”sevgililer günü ekonomisi” oluştuğunu kimse inkar edemez. Özellikle ABD ve İngiltere sevgililer günü dolayısıyla milyarlarca dolar gelir elde ediyor. Bankalararası Kart Merkezi (BKM) 2015 yılında ülkemizde 8-14 Şubat tarihleri arasında 8.3 Milyar TL harcandığını açıkladı. Harcamaların 62 Milyon TL’si yemek harcaması. Sevgiler Günü dolayısıyla en çok teknoloji harcaması yapılmış. Teknolojiye 2014 yılına göre %33 artışla tam tamına 631 Milyon TL harcamışız.

Unutmadan…

Sevgililer günün kutlu olsun Her şeyim 🙂

Hamza Erbir